Τι δεν είναι παρόρμηση

Γράφει η εθελόντρια Ελευθερία Δημητροπούλου

Επιστημονική Επιμέλεια από την Ψυχοπαιδαγωγό ΔΕΠ-Υ Μαριάννα Λαγουμίδη

Μέσα σε όλο τον αγώνα αξιολόγησης των συμπεριφορών των παιδιών, πολύ συχνά ξεχνάμε την σημασία της ιδιοσυγκρασίας και του ταπεραμέντου του κάθε παιδιού. Οφείλουμε να αναγνωρίζουμε ότι κάποια παιδιά, εκ φύσεως, είναι λίγο πιο έντονα, πιο υπερκινητικά, πιο σκανταλιάρικα και κάπως απρόσεκτα. Το άγχος και η ίδια ιδιοσυγκρασία τους, πολλές φορές, μπορεί να μας μπερδεύουν και να μας οδηγούν λανθασμένα προς τα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ. Ας δίνουμε χώρο και χρόνο σε κάποιες συμπεριφορές, αφήνοντας τα παιδιά να είναι και να αισθάνονται ελεύθερα. Η συχνότητα και η έκταση των συμπεριφορών θα μας δηλώσουν την προέλευση των συμπεριφορών. Η ασφαλής προσκόλληση και ο δεσμός που έχουν τα παιδιά με τους γονείς, παίζει εξίσου ένα καθοριστικό ρόλο στις αντιδράσεις των παιδιών σε διάφορα ερεθίσματα.

Όταν έχουμε να κάνουμε με την Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή και Υπερκινητικότητα, τα παρορμητικά στοιχεία της συμπεριφοράς ενός παιδιού είναι εκείνα που κοιτάμε σε ένα αρχικό στάδιο. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ, δεν μπορούν να ελέγξουν τις κινήσεις και τις αντιδράσεις τους αλλά και να εστιάσουν την προσοχή τους εύκολα σε ερεθίσματα. Παρασύρονται από τα συναισθήματά τους  και αδυνατούν να πάρουν σωστές αποφάσεις.

Επιπλέον, οφείλουμε να εξετάζουμε το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο κυμαίνεται κάθε παιδί. Προσχολικές ηλικίες είναι οι πιο κρίσιμες ηλικίες στις οποίες τα παιδιά διακρίνουν μια αδυναμία ελέγχου των παρορμήσεων και αυτές οι ηλικίες έως τα 6, είναι οι μικρότερες ηλικίες που μπορούμε να εξετάσουμε την συμπεριφορά των παιδιών και την επικινδυνότητά εμφάνισης ΔΕΠ-Υ. Στην ηλικία των 3, τα παιδιά αποκτούν την ικανότητα να ρυθμίζουν και να ελέγχουν την συμπεριφορά τους, να αναστέλλουν την ικανοποίηση των επιθυμιών τους, να κατευθύνουν τις αντιδράσεις τους προς τη σωστή πλευρά και να φιλτράρουν τα μηνύματα που τους δίνονται σαν εντολές.

Ας μην ξεχνάμε, ότι για την διάγνωση της ΔΕΠ-Υ χρειάζεται ολιστική προσέγγιση, τήρηση μια σειράς συνεπειών, εξέταση του αναπτυξιακού ιστορικού των παιδιών αλλά και η ύπαρξη των δυσκολιών σε παραπάνω από ένα πλαίσια, πχ κοινωνικό, σχολικό, οικογενειακό. Παίζοντας το παιδί στοχευμένα παιχνίδια, διαπιστώνουμε βασικές ενδείξεις φυσιολογικής ή μη συμπαριφοράς.

Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία, 2021, Linda Wilmshurt, Εκδ. Gutenberg