Παιδική Επιθετικότητα: Πάτα φρένο!
Τα μικρά παιδιά που παρουσιάζουν αυξημένες συμπεριφορές επιθετικότητας προσελκύουν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των ερευνητών τα τελευταία χρόνια. Τα περισσότερα από αυτά, παγιδεύονται μέσα στο θυμό τους και δεν μπορούν να προσδιορίσουν τί νιώθουν και γιατί. Ως αποτέλεσμα, γίνονται νευρικά και εχθρικά, ιδιαίτερα σε καταστάσεις που τους προκαλούν έντονο άγχος. Όπως καταλαβαίνουμε, όλος αυτός ο φαύλος κύκλος αρνητικών συναισθημάτων δεν έχει και τις καλύτερες συνέπειες στην μετέπειτα ζωή τους. Πολλές είναι οι περιπτώσεις που αποδεικνύουν ότι πάσχουν αργότερα από κατάθλιψη, δεν μπορούν να αποδώσουν όπως επιθυμούν στην ακαδημαϊκή τους σταδιοδρομία και επιλέγουν να είναι πιο μοναχικοί ενήλικες. Στα χειρότερα σενάρια, μάλιστα, παρουσιάζονται να προκαλούν βίαιες συμπεριφορές και παραβατικά περιστατικά. Το βασικό ερώτημα, λοιπόν, είναι πώς μπορούμε να βοηθήσουμε πρακτικά αυτά τα παιδιά; Πώς μπορούμε να σταματήσουμε τις συγκεκριμένες προβληματικές συμπεριφορές και να αποτρέψουμε να «πληγωθούν» τόσο εκείνα όσο και οι γύρω τους;
Οι παρεμβάσεις της γνωσιακής συμπεριφοριστικής θεραπείας ( CBT:Cognitive Behavioral Therapy) έχουν αποδειχθεί ευεργετικές ενάντια στην παιδική επιθετικότητα. Στην αρχή, οι θεραπευτές αξιολογούν τα συναισθηματικά ξεσπάσματά των παιδιών τόσο σε συχνότητα όσο σε ένταση και διάρκεια. Αφού εντοπίζουν τα βασικά συμπτώματα της εχθρικής συμπεριφοράς, σχεδιάζουν ένα μοντέλο αντιμετώπισης με κατάλληλες θεραπευτικές τεχνικές, έχοντας ως πρωταγωνιστές τα ίδια τα παιδιά. Στο τελικό στάδιο, τα παιδιά εκπαιδεύονται να ελέγχουν τα συναισθήματά τους και να μπορούν να αντιμετωπίζουν τις αγχωτικές καταστάσεις εξοπλισμένα με βασικές κοινωνικές δεξιότητες.
Αναπόσπαστο κομμάτι από το συγκεκριμένο παζλ αποτελεί η ταυτόχρονη επίλυση περιβαλλοντικών συγκρούσεων που τους προκαλούν άγχος. Είναι γνωστό ότι η επιθετική συμπεριφορά των παιδιών προκαλείται και από ένα σύνολο ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Είναι ενδιαφέρον να αναγνωρίσουμε, επομένως, ποιος είναι ο ουσιαστικός αρωγός σε όλη
αυτή τη διαδικασία και να ρωτήσουμε: Πώς οι ίδιοι οι γονείς μπορούν να πάρουν «τα ηνία» και να μεταβάλλουν αυτές τις προβληματικές συμπεριφορές;
Η ίδια η εκπαίδευση τους (PMT: Parenting Management Training), είναι η απάντηση που μας «λύνει τα χέρια». Κατά τη διάρκεια αυτής, οι γονείς οφείλουν να κατανοήσουν ότι η αντίδραση που έχουν στις προβληματικές συμπεριφορές των παιδιών τους είναι εκείνη που τις διατηρεί ή τις μειώνει. Μέσω των κατάλληλων τεχνικών, μαθαίνουν να επαινούν την σωστή συμπεριφορά, να δίνουν με πιο αποτελεσματικό τρόπο οδηγίες, όπου χρειάζεται, και να αγνοούν εκείνες τις συμπεριφορές που είναι δυσπροσαρμοστικές και επιζητούν προσοχή. Ο θυμός και το άγχος δίνουν τη θέση τους στην ουσιαστική ανταπόκριση στις ανάγκες των παιδιών και την αποτελεσματική επικοινωνία. Το πλαίσιο της οικογένειας, έτσι, μεταβάλλεται σε ένα λειτουργικό και ασφαλές καταφύγιο που «αγκαλιάζει» την επιθετικότητα.
Αναφορές
Denis G. Sukhodolsky, P. S. (2016, February 11). Behavioral Interventions for Anger, Irritability, and Aggression in Children and Adolescents. JOURNAL OF CHILD AND ADOLESCENT PSYCHOPHARMACOLOGY
S.R. Healya, J. V. (2020, April 29). Worldwide school-based psychosocial interventions and their effect on aggression among elementary school children: A systematic review 2010–2019. Elsevier
