Τι πραγματικά αγνοούμε σχετικά με το άγχος και τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ;

Σύμφωνα με τις διεθνείς έρευνες, το άγχος επηρεάζει ένα στα τέσσερα παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) που βρίσκονται στο δεύτερος έτος της επίσημης σχολικής τους εκπαίδευσης. Αρκετοί είναι οι ειδικοί, όμως, που αμφιταλαντεύονται για το αν οι δύο αυτές διαταραχές απλά συνυπάρχουν, ή προκαλούν διαφοροποιήσεις στα παιδιά και αλλοιώνουν η μία την πορεία της άλλης.

Τι εξηγήσεις μας δίνονται σχετικά με την αλληλοεπικάλυψη του ΔΕΠ-Υ και του άγχους;

Σε πολλές περιπτώσεις συναντάμε υπερκινητικά παιδιά να αντιδρούν με άγχος όταν δεν μπορούν να διαχειριστούν τις χρόνιες δυσκολίες που τα ταλαιπωρούν. Η σχολική τους ανεπάρκεια, για παράδειγμα, και η δυσκολία ανταπόκρισης στις βασικές κοινωνικές απαιτήσεις, λειτουργούν ως «δόλωμα» που πολύ εύκολα τα παγιδεύουν σε ένα φαύλο κύκλο έντονου στρες. Ως αποτέλεσμα, παρουσιάζουν χειρότερη ποιότητα ζωής και καθημερινή λειτουργία συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό, καθώς και μεγαλύτερα επίπεδα προβληματικής συμπεριφοράς.

Ποιος ο ρόλος των γονέων στο άγχος των παιδιών;

Η σχέση μεταξύ της γονικής δυσφορίας με το άγχος των παιδιών είναι αρκετά περίπλοκη. Διαπιστώνουμε, ωστόσο, ότι οι αγχωτικές συμπεριφορές και οι υπερβολικές πρακτικές γονικής μέριμνας μπορούν να αυξήσουν το επίπεδο στρες των παιδιών. Παρατηρούμε, έτσι, γονείς που είναι υπερπροστατευτικοί ή εξαιρετικά ευερέθιστοι να δημιουργούν ανήσυχα οικογενειακά περιβάλλοντα που όχι μόνο δεν βοηθούν το παιδί να νιώσει ασφάλεια αλλά και ενισχύουν την νευρικότητα και την διατάραξη της συγκέντρωσής του.

Πώς τελικά το στρες οδηγεί τα παιδιά σε προβλήματα ύπνου;

Μέσα σε όλη αυτή την ένταση, την προσωπική ανασφάλεια και τις «χαμένες μάχες», βλέπουμε το άγχος των παιδιών να εξωτερικεύεται στον ύπνο τους. Τις περισσότερες φορές, τα παιδιά παραπονιούνται ότι δεν νυστάζουν και δεν μπορούν να κοιμηθούν και
όταν τα καταφέρνουν, διάφοροι εφιάλτες τα βασανίζουν. Σε μεγαλύτερη συχνότητα, συναντάμε παιδιά να δηλώνουν ότι φοβούνται να κοιμηθούν μόνα τους. Ως απόρροια, δεν μπορούν να ξεκουραστούν, αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο καθημερινό τους πρόγραμμα, είναι εξαιρετικά ανήσυχα και δεν μπορούν διαχειριστούν τις υπερδραστήριες αντιδράσεις τους.

Αναφορές
Emma Sciberras, K. L. (2014, April 21). Anxiety in Children With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Official Journal of the American Academy of Pediatrics.

Maxime Bériault, L. T. (2015). Comorbidity of ADHD and Anxiety Disorders in School-Age Children: Impact on Sleep and Response to a Cognitive-Behavioral Treatment. Journal of Attention Disorders.

Melissa Mulraney, E. J. (2018). Correlates of Anxiety in 6- to 8-Year-Old Children With ADHD: A Community-Based Study. Journal of Attention Disorders.

Pliszka, S. R. (2019). ADHD and Anxiety: Clinical Implications. Journal of Attention Disorders.

Ελευθερία Δημητροπούλου