ΔΕΠ-Υ και επιθετικότητα

Ανδρέας Κανδαράκης PhD, Ψυχοπαιδαγωγός

Με μια ματιά:

• Τα παιδιά με υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα της ΔΕΠ-Υ αδυνατούν να διαχειριστούν επαρκώς τα συναισθήματά τους
• Η δυσκολία ελέγχου της παρορμητικότητάς τους μπορεί να οδηγήσει σε επιθετική συμπεριφορά.
• Τα περισσότερα παιδιά με ΔΕΠ-Υ μεγαλώνοντας βελτιώνουν το έλεγχο της παρορμητικότητά τους

Όλα τα παιδιά μπορούν να χάσουν τον έλεγχο των συναισθημάτων τους εάν θυμώσουν, πληγωθούν, απογοητευτούν ή λυπηθούν. Όταν όμως τα παιδιά με υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα της ΔΕΠ-Υ αναστατωθούν (και αναστατώνονται συχνά και για ασήμαντα πράγματα π.χ. η απώλεια μιας μπλούζας), τα αρνητικά τους συναισθήματα είναι εντονότερα και διαρκούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η έντονη αυτή συναισθηματική φόρτιση τα οδηγεί εύκολα σε ανεπίτρεπτες και ίσως επιθετικές συμπεριφορές. Ακολουθούν συζητήσεις νουθεσίας από ενήλικες , μάλωμα, τιμωρίες. Αυτά όμως δυσκολεύονται να μάθουν από τα λάθη τους και συχνά αδυνατούν να ακολουθούν την κατάλληλη για την περίσταση συμπεριφορά που έχουν νωρίτερα υποσχεθεί (π.χ. να παίζει σύμφωνα με τους κανόνες της ομάδας). Η παρορμητικότητά τους κι ο ελλιπής εσωτερικός διάλογος τα δυσκολεύει να διαχειριστούν συναισθήματα, να αναστείλουν αντιδράσεις και να προβλέψουν τις αρνητικές συνέπειες των πράξεών τους.

Πώς μπορούμε  να βοηθήσουμε:

• Διατηρούμε την ψυχραιμία μας
• Δείχνουμε κατανόηση και δεν καταλογίζουμε πρόθεση
• Μιλάμε με το παιδί, όταν ηρεμήσει.
• Η χρήση αμοιβών και λογικών-προειδοποιημένων συνεπειών βοηθούν
• Συζητάμε με τους εκπ/κούς και μαθαίνουμε, εάν εμφανίζονται δύσκολες συμπεριφορές επιθετικότητας και στο σχολείο

Κλείνοντας, αξίζει να γνωρίζουμε ότι περίπου τα 2/3 των παιδιών με ΔΕΠ-Υ έχουν και μια ακόμη διαταραχή όπως άγχος, κατάθλιψη , εναντιωματική προκλητική διαταραχή, προβλήματα με τον ύπνο. Οι συνυπάρχουσες διαταραχές μπορεί να συμβάλλουν εξίσου στην επιθετική συμπεριφορά.

Όταν λοιπόν το πρόβλημα της επιθετικότητας του παιδιού με ΔΕΠ-Υ είναι μεγάλο και εμφανίζεται σε διαφορετικά περιβάλλοντα (σχολείο, σπίτι…), είναι απαραίτητο ο γονέας να αναζητήσει βοήθεια από ειδικό ψυχοπαιδαγωγό σύμβουλο. Ο ειδικός θα εκπαιδεύσει τον γονέα αφενός να κατανοήσει τους παράγοντες που τροφοδοτούν την επιθετικότητα του παιδιού αφετέρου δε στο να χειρίζεται με τον κατάλληλο τρόπο τις δύσκολες καταστάσεις με το παιδί του.