Τα παιδιά στηρίζουν τα παιδιά: Μια απάντηση στην επιθετικότητα και τον σχολικό εκφοβισμό

[:el]Γράφει η: Μαρία Μαλικιώση-Λοΐζου, Ομότιμη καθηγήτρια Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών.

Θα λέγαμε ότι το σχολείο πρέπει να είναι ασφαλές και να διαθέτει ένα φιλικό περιβάλλον για να το αγαπήσουν τα παιδιά και να επωφεληθούν από όλα όσα έχει να τους προσφέρει.

Τα προγράμματα στήριξης ομηλίκων –όταν κάθε παιδί είναι υπεύθυνο για ένα άλλο συγκεκριμένο παιδί- συμβάλλουν αποδεδειγμένα σ’αυτό. Τα σχολεία που εφαρμόζουν παρόμοια προγράμματα γίνονται πιο ασφαλή και συμβάλλουν σε ένα θετικό συναισθηματικό κλίμα. Οι μαθητές δηλώνουν ότι αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια γνωρίζοντας ότι αν βρεθούν σε μια δύσκολη κατάσταση υπάρχουν συμμαθητές τους στους οποίους μπορούν να απευθυνθούν και να ζητήσουν βοήθεια (Cowie & Wallace, 2000). Οι ομάδες συνομηλίκων επωμίζονται το σημαντικό ρόλο της ενίσχυσης της θετικής αυτό-εικόνας των μελών τους, «εμβολιάζοντας» τους με κατάλληλες δεξιότητες ώστε να μπορούν να αντισταθούν και να μη ενσκήπτουν σε βλαπτικές συμπεριφορές. Η κοινωνική στήριξη αποδεδειγμένα βοηθάει στην ψυχική ανθεκτικότητα όταν το άτομο βρίσκεται κάτω από αντίξοες συνθήκες.

Όταν, τον Μάρτιο του 2009 ο Συνήγορος του Παιδιού συναντήθηκε με την ομάδα μεσολαβητών του 2ου Γυμνασίου Ασπρόπυργου και τους ρώτησε τι προσφέρει η ομάδα τους στο σχολείο, κάποιες απαντήσεις ήταν οι παρακάτω (Γιαννάτου, 2011, σελ. 105):

• Η ομάδα μας προσφέρει στους μαθητές του σχολείου τη βοήθειά της για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα και τις διαφωνίες μεταξύ τους, χωρίς τους καθηγητές
• Μας δίνει τη δυνατότητα να συνυπάρχουμε αρμονικά …
• Προσφέρουμε στους συμμαθητές μας αγάπη και εκτίμηση. Τους δίνουμε την εντύπωση πως καμία παρεξήγηση δεν λύνεται πραγματικά με τη βία.

Για τα παιδιά που λειτούργησαν ως υποστηρικτές των συμμαθητών τους, η εμπειρία αυτή πρόσφερε τα εξής (σελ. 106):

• Η ομάδα έχει αλλάξει πάρα πολλά μέσα μου: … με κάνει να γνωρίζω φιλικά τα άλλα παιδιά…. Να τους εμπιστεύομαι και να μη τους αγνοώ
• Από τη στιγμή που μπήκαμε στην ομάδα έχουμε αρχίσει να εμπιστευόμαστε και να σεβόμαστε τους συμμαθητές μας

«Ο Γκάντι, ο μέγας ειρηνοποιός είχε πει για τους ταπεινούς ανθρώπους ότι πρώτα τους αγνοούν, μετά τους κοροϊδεύουν και ύστερα τους πολεμούν, στο τέλος όμως αυτοί είναι πάντα που νικούν, αρκεί να αποφασίσουν να σηκωθούν και να βρεθεί κάποιος γονιός, καθηγητής, συμμαθητής τους καλλίτερα, που να τους δώσει το χέρι του». (από την εκπομπή οι ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ του Σταύρου Θεοδωράκη: «Η τρομοκρατία της αθωότητας» 30 Απριλίου 2013)

—

[:]