Δυσκολία αυτογνωσίας στο μικρό δεπάκι

Η ΔΕΠ-Υ αποτελεί μία από τις πιο συχνές παιδικές νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ αντιμετωπίζουν καθημερινά ένα πλήθος δυσκολιών που τα φέρνει καθημερινά μπροστά σε ένα πλήθος αντιφάσεων. Εκείνα δεν ξέρουν πώς να αισθανθούν, τι κάνουν λάθος, τι σωστό με αποτέλεσμα να παγιδεύονται σε έναν φαύλο κύκλο ματαιότητας και απαισιοδοξίας. Καταλήγουν να σχηματίζουν μια εικόνα εαυτού από την οποία λείπει η εμπιστοσύνη, η περηφάνεια σε όλες τις ικανότητες και τις προσπάθειές τους.

Όταν τα μικρά δεπάκια δυσκολεύονται να διαβάσουν επειδή δεν καταλαβαίνουν τις ασκήσεις ή δεν μπορούν να συγκεντρωθούν, τότε σπάνε τα παιχνίδια των αδερφών τους επειδή δεν μπορούν να ελέγξουν το συναίσθημά τους. Άλλοτε μεταφέρουν τη δυσκολία τους στους γύρω τους και βρίζουν ή τσακώνονται συνέχεια καθώς δεν μπορούν εύκολα να καταλάβουν το λόγο της αποτυχίας. Αποτυγχάνουν να ακολουθήσουν κανόνες και δεν γνωρίζουν ότι για όλα αυτά δεν είναι αυτοί καθαυτοί  υπεύθυνοι αλλά η ΔΕΠ-Υ.  Τα συμπτώματα τούς ορίζουν και όχι ο ίδιος τους ο εαυτός.

Ποιο το αποτέλεσμα; Τα μικρά δεπάκια έχουν πολύ χαμηλό ποσοστό αυτογνωσίας. Είναι πολύ δύσκολο στο να σκεφτούν τι έγινε, γιατί φέρθηκαν έτσι όπως φέρθηκαν, τι προκαλεί την έντονη αντίδρασή τους, τι μπορούν να κάνουν για να το διορθώσουν. Δεν μπορούν να σταθούν εύκολα ούτε στις δικές τους πράξεις αλλά ούτε και στων υπολοίπων γύρω τους καθώς δρουν παρορμητικά και ασυνείδητα και δεν έχουν επίγνωση των πράξεων τους. Είναι λοιπόν, σχεδόν, ακατόρθωτο από μόνοι τους να αντιληφθούν τι πήγε λάθος και πού έφταιξαν.

Σε όλη αυτή την προσπάθεια, εκτός από τον ειδικό πρώιμης παρέμβασης που οφείλει αν βρεθεί δίπλα στο παιδί και να το «εκπαιδεύσει», χρειάζεται η βοήθεια και όλου του υπόλοιπου περιβάλλοντός τους. Γονείς κυρίως, αδέρφια, δάσκαλοι και δασκάλες, οφείλουν τη στιγμή που «ξεφεύγει» η συμπεριφορά του παιδιού, να προσπαθήσουν να του εξηγήσουν ονομάζοντας με λέξεις τι ακριβώς έγινε,  πώς ένιωσε το παιδί και οι ικανότητές του πώς του επιτρέπουν να αντιδράσει. Σιγά σιγά πλέον, το παιδί θα μπαίνει στη διαδικασία να αρχίζει να καταλαβαίνει μόνο του, τη συμπεριφορά του. Η συνειδητοποίηση τον βοηθά αργότερα να ακολουθεί τις ατομικές του επιλογές.