3 λύσεις για το έντονο ξέσπασμα στη ΔΕΠ-Υ

Είναι πολύ σημαντικό αρχικά ως γονείς να συνηθίσουμε να διαχειριζόμαστε τις κρίσεις που επέρχονται στις ζωές των δημιουργικών παιδιών μας λόγω της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής ή και Υπερκινητικότητα, ΔΕΠ-Υ, και να είμαστε παρόντες για να τα βοηθήσουμε.

Η ΔΕΠ-Υ είναι μία από τις πιο σημαντικές νευροαναπτυξιακές διαταραχές που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία. Δυστυχώς, η συμπτωματολογία της και οι συνέπειες που αυτή φέρει, είναι δύσκολα διαχειρίσιμες τόσο από τα ίδια τα παιδιά που αξιολογούνται με ΔΕΠ-Υ όσο και από τον περίγυρό τους (γονείς, αδέρφια, δάσκαλοι, φίλοι). Η έντονη παρορμητικότητα, η αδυναμία συγκέντρωσης, η έλλειψη προσοχής, η υπερκινητικότητα ταλαιπωρούν πολύ τα παιδιά.

Ως αποτέλεσμα αυτών, υπάρχουν δυσκολίες σε όλους τους τομείς της ζωής των παιδιών. Η σχολική επίδοση είναι μέτρια ως χαμηλή, οι κοινωνικές τους σχέσεις και φιλίες κλονίζονται και ένα ανυπέρβλητο συναίσθημα άγχους και θυμού, τα κατακλύζει.

Έρχονται, λοιπόν, στιγμές, και αυτές είναι σίγουρα αρκετές, που τα παιδιά δεν μπορούν να διαχειριστούν εύκολα ούτε τα συμπτώματά τους, ούτε τις συνέπειες αυτών.

«Ο Γιώργος, 6 ετών, έσπασε το παιχνίδι του φίλου του μόλις η μαμά έδωσε παγωτό στον αδερφό του, αφού εκείνος έτρεχε μακρυά. Ντρεπόμαστε πολύ να ζητήσουμε συγγνώμη στους γονείς του φίλου του – ο γιος μας είναι απαράδεκτος.»

«Ο Χάρης, 14 ετών, έφηβος με παρορμητισμό, όταν του ανακοινώσαμε για το βραδινό δείπνο στο σπίτι με τους φίλους μας, χτύπησε δυνατά την πόρτα, κλώτσησε την καρέκλα του και έβαλε υπερβολικά δυνατά τη μουσική, τόσο που δεν ακουγόμασταν. Πραγματικά τα χάσαμε και δεν ξέραμε τι να κάνουμε.»

Δυστυχώς η επιθετική και απαξιωτική αντίδραση προς κάποια συμπεριφορά από το παιδί/έφηβο με ΔΕΠ-Υ αυξάνει το πρόβλημα, δεν διδάσκει την ενσυναίσθηση και την απόρριψη αυτής της συγκεκριμένης συμπεριφοράς. Ως προτεινόμενες αντιδράσεις προτείνονται από τους αναπτυξιακούς ερευνητές:

– Εξοικείωση με την αλλαγή: Προσπαθούμε σε κάθε ξέσπασμα των παιδιών, να είμαστε παρόντες και να συζητάμε ενεργητικά τους προβληματισμούς των παιδιών. Αφήνουμε την κριτική απέξω και γινόμαστε όσο το δυνατόν πιο ενσυναισθητικοί και υποστηρικτικοί μπορούμε. «Κι εγώ ήθελα να τρώω πρώτη τα παγωτά όταν ήμουνα παιδί. Το καταλαβαίνω ότι απογοητεύτηκες που η μαμά το έδωσε στο φίλο σου, αλλά εσύ ξεχάστηκες κυνηγώντας το πανέμορφο κοτσύφι και δεν μου απαντούσες.

Σε παρακαλώ, να μου απαντάς ακόμη κι αν σε ενδιαφέρει πολύ ό,τι κάνεις, για να μην έχω κι εγώ αγωνία! Όσο για το παγωτό σου, αύριο την ίδια ώρα, θα σας προσφέρω ξανά παγωτά!». Στη συνέχεια, αφού δείχνουμε κατανόηση στα συναισθήματα των παιδιών μας, προσπαθούμε να τα εξοικειώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο με εναλλακτικές συμπεριφορές που θα μπορούσαν να έχουν. «Τώρα που τα συζητήσαμε νιώθεις λίγο πιο ήρεμος; Τι θα μπορούσες να κάνεις την επόμενη φορά;». Όσο περισσότερο συζητάμε αυτές τις συμπεριφορές, τόσο περισσότερο θα συνηθίζονται από τα παιδιά, σε σημείο που μπορεί να φτάσουν να τις εφαρμόζουν.

– Λειτουργούμε με πρόγραμμα και υπενθύμιση: Είναι εξίσου καταλυτικής σημασίας να μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά/έφηβοι με ΔΕΠ-Υ, δεν μπορούν τις αλλαγές τις τελευταίας στιγμής. Πριν αλλάξουμε το καθημερινό πρόγραμμα έστω και για ένα δείπνο, προσπαθούμε να το έχουμε ανακοινώσει στα δεπάκια όσο το δυνατόν πιο νωρίς για να μπορούν να προσαρμοστούν. Υπενθυμίζουμε χωρίς άγχος «Ε, Χάρη θυμάσαι ότι θα έρθουν οι φίλοι μας με τον μικρό Γιαννάκη αύριο να φάμε μαζί;», και συζητάμε για πιθανές σκέψεις των παιδιών.

– Έγκαιρη παρέμβαση: Η έντονη δημιουργικότητα συγχρόνως με στριγκλιές, φωνές, σπασίματα και επιθετικότητα είναι αναμενόμενη συμπεριφορά λόγω ΔΕΠ-Υ. Η σημαντική λύση σε αυτή την πρόκληση είναι η έγκαιρη ενημέρωση της οικογένειας και η έγκαιρη παρέμβαση στο παιδί από την προσχολική ηλικία.

Σίγουρα το οικογενειακό πλαίσιο δρα καταλυτικά αλλά είναι απαραίτητη η εξειδικευμένη, επιστημονική συμβουλή ώστε με τους γονείς να σχεδιάσουν πρακτικά τον εναλλακτικό τρόπο ζωής και διαχείρισης στην συμπεριφορά παιδιών/εφήβων. Γιατί υπάρχει λύση ευτυχίας στη ΔΕΠ-Υ.